Yol bisikleti alma rehberi
Bisiklet dünyasının en renkli, göz alıcı ve pahalı modelleri yol bisikleti kategorisindedir. İnce ve zarif yapıları, renk seçenekleri ile sürücülerin atletik ve cicili bicili kıyafetleri birleşince hem kameralara hem de izleyenlere görsel bir şölen sunabiliyorlar. Eğer sizde bu dünyaya adım atmak istiyor ancak nereden başlayacağınızı bilemiyorsanız, işte bu yazı tam size göre.
Genel
Yol bisikleti yarışmak, günlük ulaşım, spor ve eğlence gibi birçok amaçla kullanılmaktadır. Yol bisikleti denince akla ilk gelen özellikleri hafifliği, boynuz gidona sahip olması, ince tekerlekleri ve amortisörsüz oluşu gelmektedir.
Yol bisikleti fitnes, yarış ve etkinliklere katılım amaçlı tercih edilmektedir. Yol bisikleti genel olarak düz, hatta kaymak gibi tabir edilen asfalt yollarda kullanmak amacıyla alınırlar. Her ne kadar bozuk yollarda kullanılabilse de çok tavsiye ve tercih edilmezler. Bisikletler içinde en uzun mesafeleri bu bisikletlerle yapabilirsiniz. Tamamen hız ve mesafe kat etmek için tasarlandıklarından kadro yapıları yük taşımak için uygun değillerdir. Bu nedenle bagaj takacak bağlantı noktaları da genellikle yoktur. Eğer günlük ulaşım amacıyla kullanacaksanız kişisel eşyalarınızı sırt çantanızda taşımanız gerekmektedir.
Bütçe
Yol bisikleti almadan önce bütçenizi iyi ayarlamanız gerekmektedir. Çünkü yol bisikleti teknolojisinin en yoğun kullanıldığı modellerdir. Fiyatları 1000 dolardan 10.000 dolara kadar değişebilmektedir. Bu nedenle aşağıda okuyacağınız özellikler fiyatı çok etkilemektedir. Eğer bir yol bisikleti almayı planlıyorsanız bu nedenle iyi bir hesap kitap yapıp ona göre bir seçimde bulunmanız gerekir. Aksi takdirde karar vermekte çok zorlanabilirsiniz. Bütçenizi belirledikten sonra ayırdığınız miktarın üzerindeki modellerle zaman kaybetmeyin.
Yol bisikleti geometrisi
Görünüşte yol bisikletleri birbirine çok benzeseler de kullanım amacına göre geometrileri değişmektedir. Bisiklette 1-2 santimlik değişiklikler sizin oturma açınızı, gücünüzü pedallara yansıtma şeklinizi ve konforunuzu tamamen etkileyebilmektedir.
Eğer yol bisikletini spor ve eğlence amaçlı kullanacaksanız Enduro tipi de denen sizin daha dik pozisyonda oturmanızı sağlayacak geometriye sahip modellere bakmalısınız. Bu modelleri genellikle haftada 2-3 kez bisiklete binen, her çıktıklarında 40 ila 300 kilometre kadar yol yapanlar tercih etmektedir. Yıl içerisinde farklı şehirlerde yapılan etkinlikler içinde de uygun olan bu bisiklet yarış amacıyla kullanılan modellere göre daha dik pozisyonda daha rahat pedallamanızı sağlar.
Tamamen performans amaçlı üretilen modeller ise sürücülerine mücadele imkanı sunar. Geometrik yapıları sürücülerin hareketlerine daha duyarlıdır. Rüzgar direncini yenmek için daha yatay pozisyonda sürmek üzere tasarlanırlar. Yeri gelir, üreticiler yarışçıların fiziksel özelliklerine göre bisikleti yeni baştan dizayn ederler. Bisikletin aerodinamik yapısı ve diğer donanımlarıyla sürücünün gücünü pedala ve yola tamamen yansıtması amaçlanır.
Bazen üreticiler şehirlerde ulaşım amacıyla yol bisikleti kullananlar için boynuz gidon yerine düz gidon ile de bu modelleri satışa sunabilmektedirler. Şehir trafiğinde görüş acısının düşmemesi, hız ve kontrolden taviz vermemek için bu tarz modeller üretebilmektedirler. Eğer yarışmak amacıyla yol bisikleti almıyorsanız, spor ve eğlence amaçlı üretilen modelleri tercih etmenizi öneriyoruz.
You bisikleti kadro metali
Yol bisikleti kadrosu yaygın olarak alüminyum ve karbondan üretilmektedir.
Aluminyum kadroya sahip modeller fiyat açısından karbon modellere göre çok daha caziptir. Birçok alüminyum kadro karbon maşa ile birlikte satılmaktadır. Bu kadrolar stabil bir sürüş keyfi vermekten geri kalmaz. Ancak ağırlık bakımından karbon kadrolara göre daha ağırdırlar.
Karbon kadrolar hafifliği yanında alüminyum kadrolara göre daha konforlu ve titremeyi daha iyi absorbe eder. Bu kadroların üretim teknolojileri ve emek gücünden dolayı alüminyum kadrolara göre çok daha pahalıdır. Ancak bu kadroların her zaman alüminyum kadrolara göre daha iyi performans elde edeceğini beklemek sizleri yanılmasın çünkü bisikletin geometrik yapısı sonucu daha fazla etkileyebilmektedir.
Eğer amacınız en güçlü ve en hafif olmak, mücadele ettiklerinizin önüne geçmeye çalışmak ise karbon kadrolar sizin için uygun olabilir ancak amacınız fitness yapmak ve eğlenmek ise alüminyum kadrolar daha mantıklı bir tercih olabilir.
Grupset
Bisiklet dünyasında Shimano ve Sram ön plana çıkan ve tercih edilen üreticileridir. Bu yazıda amacımız bunlar arasında kıyas yapmak olmadığı için kısaca yol bisikletlerinde hangi grupset modelleri hangi bisikletlerde tercih edildiğine işaret etmektir. Grupsetler sürücünün performansını ve bisikletin toplam ağırlığını etkileyecek şekilde bir teknoloji ile üretilmektedirler. Bu nedenle fiyat aralıkları değişkendir.
| Kullanım Amacı | Shimano | Sram |
| Giriş seviyesi | Sora |
|
| Genel kullanıcı seviyesi | Tiagra | Apex |
| Orta seviye | 105 | Rival |
| Üst düzey meraklı seciye | Ultegra | Force |
| Profesyonel yarışçı düzeyi | Dura Ace | Red |
Her ne kadar fren ve vites değiştiriciler aktarıcılardan bağımsız parçalar olsalar da günümüzde grupsetler bir bütün olarak satışa sunulmaktadır. Kullanım amacınıza ve bütçenize göre bir grupset tercihi yapabilirsiniz. Grupsetler, bir bütün halinde bisiklet kadroları ile tutarlı, zarif ve şık bir görünüm sergilemektedir.
Aynakol ve Ruble
Yol bisikletinin temel amacı mesafe kat etmek olduğu için bisikleti en önemli bileşenleri tabiki vites sistemidir. Öncelikle yol bisikletlerinde aynakollar ikili veya üçlü çarklı olarak satılmaktadır.
Üçlü aynakollarda üç farkı çark bulunmaktadır. Bu üçlü sistemde bisikletler 3X9 ile 27 vitese sahiptirler. En küçük çarkta genellikle 30, ortancasında 39 ve en büyüğünde ise 50 diş yaygın olarak kullanılmaktadır. Genellikle giriş düzeyindeki yol bisikletlerinde bu konfigürasyon tercih edilmektedir. Üçlü aynakol sürücüye geniş bir vites aralığı sunmaktadır. Yeni başlayan biri rampaları geniş vites aralığına sahip bisiklet ile daha kolay çıkabilmektedir.
İkili aynakollar ise genellikle 2X9 veya 2X10 konfigürasyonlarda kullanılmaktadır. Sürücünün fiziksel yapısına göre farklı dişli sayılarında aynakollar üretilmektedir. Eğer sürücü yeterince güçlü ise standart aynakol denilen küçüğü 39, büyüğü 53 olan aynakollar, eğer sürücü bu kadar iddialı değilse, kompakt model denilen küçüğü 39, büyüğü 50 dişten olan bir aynakol tercih edilmektedir. Bu seçeneklerin yanında yine büyüğü 52 veya 55, küçüğü 36 dişe kadar düşen farklı aynakollarda bulunmaktadır.
Benzer şekilde ruble çarklarındaki dişli sayıları da değişmektedir. En küçük çarktaki dişli sayısı 11 veya 12 olabilirken en büyük çarktaki dişli sayısı 23-28 veya 32 arasında değişebilmektedir.
Aynakol ve ruble arasındaki bu ilişkiyi matematik hesabıyla da çözebilirsiniz. Düz yolda hız yapacak yeterince güce sahipseniz 55 aynakol ve rubledeki 11 dişli ile her pedalı tam çevirmenizde jant 5 tur dönmektedir. Bu hesabı aynakol ve rubledeki en büyük ve en küçük çarklara göre hesap edebilir, gücünüze ve süreceğiniz yola göre ihtiyacınızı belirleyebilirsiniz.
Eğer yol bisikletine yeni başlamış ve yeterince güçlü değilseniz veya süreceğiniz yollar düz değilde, tırmanışlardan oluşuyorsa üçlü veya compact ikili bir aynakol tercih edebilirsiniz. Eğer düz yollarda kullanacaksanız ve daha fazla gücünüzü yola yansıtmak istiyorsanız çok dişli standart model aynakolları tercih edebilirsiniz.
Yol bisikleti jant seçimi
Bisiklet jantı bisikletin kilosunu, hızlanma ve sürüşünü ile bisikletin aerodinamik yapısıyla rüzgar direncini doğrudan etkilemektedir. Genellikle yol bisikletlerinde jant seçeneği standart olarak gelmektedir. Çok pahalı bisikletler bile ağır jantlarla gelebilmektedir. Bu nedenle insanlar sonradan donanım yükseltmek amacıyla daha özellikli ve kaliteli jantlar satın almaktadır. Eğlence ve spor amacıyla kullananlar bisikletin jant özelliklerine çok ilgi göstermezken profesyonel sürücüler için bu önem arz etmektedir.
Pedallar
Yol bisikletleri pedalsız satılmaktadır. Eğer internetten bir yol bisikleti sipariş etmişseniz ayrıca pedal tedarik etmeyi de ihmal etmeyiniz. Pedallar da çeşitlilik göstermektedir. Eğer performans amaçlı kullanacaksanız bisiklet ayakkabısıyla kullanılan kilitli pedalları tercih edebilirsiniz. Eğer böyle bir amacınız yoksa yol bisikletine yakışır incelik ve zerafette bir pedal kullanabilirsiniz.
Yol bisikleti sonuç
Almaya kadar verdiğiniz tarz ve donanımdaki modele karar verdikten sonra muhakkak beden ölçünüze uygun bir kadro almaya özen gösteriniz. Beden ölçünüze uygun olmayan bir yol bisikleti ile daha fazla rahatsızlık duyarsınız. Özellikle internetten bisiklet almayı tercih edenler daha dikkatli olmalıdır. Markaların yol bisikletleri arasında bile ölçü farklılıkları bulunabilir. Bir firmanın L ölçüsü ile diğerininki aynı boyutlarda olmayabilir. Bu nedenle bisikleti fiziksel olarak deneyerek almaya gayret edin.
Bisikletlerin özellikleri kadar marka değerlerinin de fiyatı çok değiştirdiğini unutmayın. Aynı özelliklerde bir bisikleti farklı bir markada çok daha ucuza satın alabilirsiniz. Eğer marka tutkunuz yoksa yukarıdaki saydığım özelliklere göre daha hesaplı bisikleti farklı markalarda bulabilirsiniz. Ayrıca genel tecrübeler göstermektedir ki uzun süreli bisiklet kullananlar en başta iyi donanımlı bir bisiklet almanın, düşük donanımlı bir bisiklet alıp zamanla parçalarını yükseltmeye göre daha hesaplı olduğunu belirtmektedirler.
Ayırdığınız bütçenin tamamına bisiklete harcamayı planlamayın. Yol bisikleti tercihinde kıyafet çok önem arz etmektedir. Doğru şekilde giyinmezseniz günler sürebilecek acılar çekebilirsiz. Ayrıca kast, eldiven, tamir aparatları, ışıklandırma gibi unsurlar her bisikletin vazgeçilmezleridir.
